Γράφει ο Γρηγόρης Ιωαν. Αλυσσανδράκης
Στην φωτογραφία είναι μια από τις λύρες του μεγάλου βάρδου
στο μαγαζί του Μανώλη Σταγάκη του νεότερου.
Οι άνθρωποι που όσο έζησαν δημιούργησαν και έβαλαν ακρογωνιαίους λίθους με ότι καταπιάστηκαν δεν πεθαίνουν ποτέ. Το έργο τους θα είναι πάντα ζωντανό όπως και εκείνοι. Ο καλλιτέχνης γεννιέται δεν γίνεται.
Μόνο τα δάχτυλα του Κώστα Μουντάκη να έβλεπε κάποιος και την ανατομία των νυχιών του (εκ φύσεως), μπορούσε να καταλάβει ότι ήταν γεννημένος για να μεγαλουργήσει με την λύρα του.
Η λύρα της Κρήτης, για όσους δεν γνωρίζουν παίζεται με την πίεση του νυχιού στο πλαϊ της χορδής και όχι πατώντας την με την ψύχα του δαχτύλου όπως παίζεται το βιολί.
Η ζωή μου όλη έχει αφιερωθεί στην έρευνα και την μελέτη της Κρητικής μουσικοχορευτικής Παράδοσης.
Έχω κατορθώσει με πολύ κόπο και αρκετές ώρες ενασχόλησης να αποκτήσω ένα σημαντικό αρχείο με σπάνιο υλικό γύρω από τους ανθρώπους που χάραξαν σεβαστή πορεία στα μουσικοχορευτικά δρώμενα της μεγαλονήσου.
Ένας εξ’ αυτών ήταν είναι και θα είναι ο Κώστας Μουντάκης.
Με αφορμή την συμπλήρωση 30 χρόνων από τον φυσικό θάνατο του στις 31 Ιανουαρίου 2021, ένιωσα την ανάγκη να ξεκινήσω μια μεγάλη έρευνα και να καταθέσω όσα ένιωσα και είδα μέσα από τα δικά μου μάτια γύρω από το μεγαλείο του ανθρώπου αλλά και του καλλιτέχνη Κώστα Μουντάκη.
Δυστυχώς δεν είχα την τύχη να τον γνωρίσω από κοντά.
Ότάν έφυγε (1991), ήμουν μόλις 7 ετών…
Γνώρισα όμως από πολύ μικρός αρκετούς μαθητές του, τον γιο του Μάνο και πολλούς απλούς καθημερινούς ανθρώπους που πάντα είχαν να πουν μια ιστορία, μια σκέψη, ή να μοιραστούν ένα συναίσθημα γύρω από εκείνον.
Θα ήθελα στο ξεκίνημα του αφιερώματος αυτού να ευχαριστήσω όλους εκείνους που χωρίς την πολύτιμη συνδρομή τους τίποτα δεν θα ήταν ίδιο.
Τους ευχαριστώ που με εμπιστεύθηκαν αρκετοί φίλοι, γνωστοί και άγνωστοι και μοιράστηκαν εμπειρίες, γνώσεις και βιώματα που αφορούσαν τον Κώστα Μουντάκη.
Ευχαριστώ επίσης όλους εκείνους που είχαν πολλά να μας πούν αλλά δεν το έκαναν για τους δικούς τους λόγους.
“Οι άνθρωποι σαν τον Κώστα Μουντάκη δεν είναι συνηθισμένοι.
Χωρίς να τους ξέρεις νιώθεις ότι έχεις κάνει μαζί τους παρέα ότι σε έχουν συνοδεύσει σε ευχάριστες ή δυσάρεστες στιγμές σου.
Τους νιώθεις δικούς σου κι ας μην είναι.
Ή μήπως τελικά είναι;
Ο Μουντάκης δεν ήταν απλά ένας καλός λυράρης ή ένας σωστός τραγουδιστής.
Ήταν ένας καλλιτέχνης που ενώ έβαλε νέα όρια, ταυτόχρονα κατάφερε και ξεπέρασε άλλα τόσα, χαράζοντας δικούς του δρόμους.
Δημιούργησε ένα αθάνατο έργο έχοντας ως αποκλειστικό στόχο και σκοπό να προβάλει την Κρήτη και τους Κρητικούς στα πέρατα του κόσμου με σεβασμό και υπερηφάνεια.
Και το κατάφερε!
Δεν έκανε ποτέ δημόσιες σχέσεις για να παίξει κάπου.
Την εποχή που οι περισσότεροι καλλιτέχνες αν όχι όλοι ηχογραφούσαν “Χανιώτικα Συρτά” και Κοντυλιές λέγοντας μαντινάδες εκείνος ασχολήθηκε μουσικά και στιχουργικά με την λαογραφία και την ιστορία όλης της Κρήτης.
Από τον Ερωτόκριτο μέχρι την Βοσκοπούλα, το Αρκάδι, Σατυρικά τραγούδια, την Ξενιτιά, τα Ριζίτικα, την Κρητική ύπαιθρο (Μυλωνάδες και Μαζώχτρες), αλλά και επαγγέλματα που δεν υπάρχουν σήμερα και ίσως να μην τα είχαμε γνωρίσει εμείς οι νεότεροι όπως ο “Πραματευτής” κ.α.
Δεν λειτουργούσε με την ευκολία και με την ματαιότητα του παρόντα χρόνου…
Είχε αισθητήρες με προβολή στο μέλλον…
Αυτή η ικανότητα κατέστησε το έργο του διαχρονικό και αθάνατο…
Όλα τα παραπάνω αποδεικνύονται από πολλές κινήσεις του, όπως η διάσωση σημαντικών εθίμων και ιστορικών γεγονότων αλλά και από το κεφάλαιο διδασκαλία που γέννησε τους επόμενους λυράρηδες που ακολούθησαν την τεχνοτροπία του και δημιούργησαν αργότερα κι εκείνοι με την σειρά τους τις δικές τους μουσικές σχολές όχι μόνο με την στενή έννοια του όρου αλλά και μεταφορικά.
Αναλύοντας κανείς τα χαρακτηριστικά της μορφής του, μελετώντας ταυτόχρονα και την στάση που τήρησε στη μουσική του διαδρομή μπορεί να χαρακτηριστεί δίκαια ως σύμβολο αέναης προβολής της Κρήτης.
Ο ίδιος μάλιστα σε ηλικία 21 μόλις ετών είχε πει την ημέρα που κατάφερε να αποκτήσει την δεύτερη λύρα του (1947) δια χειρός του οργανοποιού Μανώλη Σταγάκη:
-“Εκείνη την στιγμή ένιωσα σαν να μου χάρισαν την Κρήτη”…
Την ίδια στιγμή η Κρήτη μας χάριζε τον Μουντάκη”!
“Περισσότερα στο υπό έκδοση βιβλίο μου για τον Κώστα Μουντάκη
που θα κυκλοφορήσει σύντομα από τις εκδόσεις 24 γράμματα”!
