Ο Νίκος Μανιάς γεννήθηκε το 1931 στην Επισκοπή Ρεθύμνου. Το «αηδόνι», ο «άρχοντας» της Κρήτης, όπως έχει χαρακτηριστεί κατά καιρούς, ζεί ακόμη στο πατρικό του σπίτι στην Επισκοπή Ρεθύμνου. Με πρότυπο του τoν Γιάννη Μαυρογιαννάκη και με την κληρονομιά του περιβόητου συντοπίτη του θρύλου-λαγουτιέρη Σταύρου Ψυλάκη ή Ψύλου ο Νίκος Μανιάς ξεκίνησε την καριέρα του.
– Κύριε Μανιά πείτε μου πότε και πως ξεκινήσατε να τραγουδάτε;
Το 46 είχε έρθει ένας θείος μου από την Αμερική και με άκουσε να τραγουδώ σε ένα οικογενειακό γλέντι. Σε ηλικλια 15 ετών τότε, με επήρε και πήγαμε στου Σταγάκη και πήρα την πρώτη λύρα. Η χαρά μου ήταν απερίγραπτη. Μέσα σε λιγο καιρό ακούστηκε στην περιφέρεια ότι ο Μανιάς ξεκίνησε και ταργουδά και με πιάνει ένας λυράρης της περιοχής και μου λέει «άσε μωρέ τη λύρα και πιάσε το λαγούτο να σε παίρνω σε γάμους και πανηγύρια». Κι έτσι άφησα τη λύρα και ξεκίνησα να παίζω το λαγούτο και σε 2-3 μήνες δε μου φεύγε γλέντι σε όλη την Κρήτη. Το όπλο μου βέβαια ήταν το τραγούδι μου.
– Πείτε μου κάποιο γλέντι το οποίο σας έχει μείνει χαραγμένο από τα πρώτα σας βήματα.
Κάθε χρόνο έκαναν πανηγύρι στον Κουρνά 29 Αυγούστου το’53, του Αη Γιάννη, και με φωνάξανε και πήγα. Εκεί ήταν ο Μουντάκης, τότε ήταν η πρώτη φορά που εσμίξαμε. Θυμάμαι μας κράτησαν εφτά μέρες. Εκεί «δέσαμε» με τον Μουντάκη. Φύγαμε και μας έκλεψαν τα όργανα και μας τα έστειλαν ύστερα στην Γεωργιούπολη, γιατί δεν ήθελαν να φύγουμε.
– Η πρώτη σας δουλειά ήταν με τον Μουντάκη το 1953. Μια συνεργασία που στην πορεία της αποφέρει μερικά από τα πιο κλασσικά κομμάτια στην ιστορία της κρητικής μουσικής. Πότε ξεκίνησε επίσημα πια η συνεργασία σας;
Λίγο καιρό μετά από το γλέντι στον Κουρνά με πήρε ο Μουντάκης και μου ζήτησε να πάω να τον βρώ για να ηχογραφήσουμε ένα δίσκο. Η πρώτη δισκογραφική δουλειά κυκλοφορεί το 1953 σε δίσκο 78 στροφών « Σαν το ζητιάνο έρχομαι». Είκοσι επτά χρόνια έκαμα με τον Μουντάκη μόνιμη συνεργασία. Όλα τα τραγούδια τα είχαμε γράψει μαζί. Ερχόταν ο μουντάκης και το «στούντιο» μας ήταν εδώ δίπλα σε μια καλύβα, όπου μαγείρευε τότε η συγχωρεμένη η μάνα μου.
– Έχετε αγαπηθεί πολύ από τον κόσμο και εντός και εκτός Κρήτης, και από τους ανά διαστήματα συνεργάτες σας. Πώς το βιώσατε ολο αυτό;
Είμαι πολύ ευτυχισμένος γιατί οκόσμος με αγάπησε πολύ και μ’αγαπά ακόμα. Για εμένα είναι το σημαντικότερο η αγάπη του κόσμου. Δοξάσω το Θεό που έζησα στο έπακρο την αγάπη του. Οι συνεργασίες μου με το Θανάση Σκορδαλό, το Βαγγέλη Μαρκογιαννάκη, το συντοπίτη και γείτονα μου Μανώλη Κακλή, το Γιώργο Καλαμοίρη, το Νίκο Σωπασή, το Βασίλη Σκουλά, το Γεράσιμο Σταματογιαννάκη, το Νίκο Τσαγκαράκη, το Γιάννη Σκαλίδη κ.α αλλά και με καλλιτέχνες από την νεότερη γενιά όπως το Στέλιο Σταματογιαννάκη, το Χρήστο Στιβακτάκη, τους αδελφούς Φραγκιαδάκη και το Νίκο Ζωιδάκη μου δίνουν ακόμα μεγάλη χαρά, γιατί δεν βρήκα σκάρτο λυράρη ποτέ μου και το εννοώ!
– Ισχύει ότι είστε το μοναδικό «ξένο» λαγούτο που πήγε τα Ανώγεια από το 1948;
Αλήθεια είναι αυτό. Έπαιζα με τον συγχωρεμένο τον Ξυλούρη, με τον Καλομοίρη, με τον Μανούρα και με τον Σκουλά. Κι ακόμα όποτε πάω νιώθω σαν στο σπίτι μου. Ωραία συναισθήματα μα το Θεό!
– Έχετε μια πολύ όμορφη οικογένεια. Η Δήμητρα, η Μαρία και το Γιαννιώ είναι τα εγγονάκια σας. Ποιο από τα τρία εγγονάκια έχει πάρει από τον παππού του;
Έχω μια ωραία οικογένεια, είμαι πολύ ευχαριστημένος από τα παιδιά μου και το γαμπρό μου. Τα εγγόνια μου τραγουδούν και τα τρία. Τα σαββατοκύριακα όποτε έρχονται να με δούν τραγουδάμε όλοι μαζί παρέα. Οφείλω πολλά στη γυναίκα μου κι αυτό θέλω να το πώ. Πήρα και παίρνω μεγάλη αγάπη, νιώθω τυχερός πολύ για τους ανθρώπους που είναι δίπλα μου και για τη δουλειά μου και την οικογένεια μου.
– Τι είναι αυτό που σας ευχαριστεί στη νέα γενιά και τι είναι αυτό που σας στεναχωρεί ίσως;
Με ευχαριστεί πολύ ότι τα μικρά παιδιά έχουν πλησιάσει πολύ στην κρητική μουσική. Πριν από 10 – 15 χρόνια σκεφτόμουν ότι δεν θα υπήρχε συνέχεια σε ότι εμείς οι παλιοί παλέψαμε να κρατήσουμε. Για ένα πράγμα μόνο στεναχωριέμαι, κι αυτό είναι ότι τα νέα παιδιά μεθούν και πίνουν τόσο πολύ. Αυτό το πράγμα δε τιμά την κρητική μουδική και την κρητική παράδοση.
– Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για το χρόνο σας κ. Μανιά, και σας εύχομαι ολόψυχα να είστε γερός και να καμαρώνετε για την οικογένεια σας.
Κι εγώ σε ευχαριστώ Γεωργία, να είσαι κι εσύ καλά και γερή.
